ULCUS PEPTICUM of ZWEER IN HET MAAGDARMKANAAL
Bij een zweer is er een beschadiging ontstaan (krater) in de beschermende slijmvlieslaag van de maag of twaalfvingerige darm. Daardoor liggen de zenuwen in de bindweefsellaag open en bloot. Als het zure maagsap met deze zenuwen in contact komt, veroorzaakt dat hevige pijn.
De naam "maagzweer" wordt gebruikt voor:
- een zweer in de maag (ulcus ventriculi);
- een zweer in de twaalfvingerige darm (ulcus duodeni). De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm, waar ons voedsel in terecht komt als het de maag verlaat.
OORZAKEN
- De Heliobacter pylori bacterie is de belangrijkste oorzaak van het ontstaan van een maagzweer. De Helicobacter pylori is één van de weinige bacteriën die het maagzuur kan overleven. Besmetting met de Helicobacter pylori bacterie vindt meestal plaats op jonge leeftijd. Wanneer de bacterie in de maag zit en niet wordt bestreden, dan kan hij levenslang aanwezig blijven. Ongeveer één op de vijf mensen die besmet zijn met de bacterie krijgt een maagzweer. De bacterie zorgt ervoor dat de cellen in de maagwand meer zuur gaan produceren.
- Een maagzweer kan ook worden veroorzaakt door gebruik van sommige ontstekingsremmende pijnstillers en aspirine. Voorbeelden van de ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen... Soms is het noodzakelijk om samen met de pijnstiller een maagbeschermend medicijn te gebruiken.
- Men heeft lang gedacht dat te veel maagsap en stress de oorzaken waren. Stress en ook andere factoren, zoals roken en alcohol kunnen de klachten wel verergeren, maar niet veroorzaken. Roken en alcohol stimuleren namelijk de aanmaak van maagzuur en irriteren het slijmvlies van maag en darm.
- Leeftijd kan een risicofactor zijn, omdat bij het ouder worden het slijmvlies van het maag-darmstelsel dunner wordt.
- Verder kan erfelijkheid een rol spelen. Bekend is dat de ziekte binnen sommige families veel voorkomt.
SYMPTOMEN
De meest voorkomende klacht is een scherpe pijn in de bovenbuik:
- Bij een zweer in de maag is de pijn meestal het hevigst na het eten.
- Bij een zweer in de twaalfvingerige darm is de pijn juist erger als de maag leeg is. Ook geeft een zweer in de twaalfvingerige darm ’s nachts vaak klachten. Dit wordt ook wel ‘hongerpijn’ genoemd.
Soms treden COMPLICATIES op die ernstige gevolgen kunnen hebben indien niet op tijd wordt ingegrepen:
- Een maagzweer die groter of dieper wordt, kan een maagbloeding veroorzaken. Dan is de ontlasting gitzwart of braak je bloed.
- Uitzonderlijk is een maagzweer zo diep dat ze de maag- of darmwand doorboort (maag- of darmperforatie). Er komt dan maagzuur in de buikholte, wat een buikvliesontsteking met hevige pijn veroorzaakt.
- Bij een infectie met de Helicobacter pylori bacterie verhoogt de kans op maagkanker.